Autofocus to mechanizm, który pozwala na zautomatyzowanie procesu ustawiania ostrości. Przydaje się zarówno profesjonalnym fotografom, jak i amatorom.


Autofokus to jedna z tych technologii, które powodują, że fotografia jest dostępna dzisiaj dla każdego – bez względu na umiejętności. Ręczne ustawianie ostrości wymaga wiedzy i doświadczenia. Na takie rozwiązanie decydują się profesjonalni fotografowie – i to nie we wszystkich sytuacjach. Manualne ustawienie ogniskowej jest czasochłonne, nie sprawdza się więc podczas fotografowania przemieszczających się obiektów – ludzi, pojazdów czy zwierząt. Z autofocusa w aparacie chętnie korzystają więc także zawodowcy.

Autofocus z detekcją kontrastu

Ze względu na wykorzystaną technologię wyróżniamy dwa rodzaje autofocusa – z detekcją kontrastu i detekcją fazy. Czym się różnią?

System detekcji kontrastu jest powszechnie wykorzystywany w smartfonach, w aparatach kompaktowych i w lustrzankach (podczas fotografowania z podglądem na żywo). Zasada działania jest prosta. Oprogramowanie aparatu mierzy kontrast obrazów znajdujących się w kadrze. Soczewki poruszają się do momentu, w którym osiągnięty zostanie najwyższy kontrast, a co za tym idzie – najlepsza ostrość. Autofocus tego typu nie wymaga wykorzystania dodatkowych czujników – do pomiaru kontrastu wykorzystywana jest matryca światłoczuła. Dzięki temu ten układ można zmieścić nawet w niewielkich aparatach fotograficznych. Zaletą tego rozwiązania są również niskie koszty produkcji. Autofocus wykorzystujący detekcję kontrastu jest skuteczny w przypadku fotografowania statycznych scen i nieruchomych obiektów. Słabiej sprawdza się, gdy próbujemy uchwycić ruch. Dlaczego? Oprogramowanie testuje różne pozycje soczewek, żeby wybrać tę, która zapewnia najlepszy kontrast obrazu i najlepszą ostrość. Taka metoda „prób i błędów” wymaga czasu.

Autofocus z detekcją fazy

Bardziej zaawansowanym systemem jest autofocus wykorzystujący detekcję fazy. Stosowany jest w lustrzankach i smartfonach z górnej półki. Do ustawienia ostrości wykorzystywane są czujniki umieszczone poza matrycą światłoczułą. Ich zadaniem jest obliczenie odległości między dwoma wybranymi promieniami światła, które padają na matrycę. W dużym uproszczeniu – jeżeli promienie nie zbiegają się w jednym punkcie, obraz jest nieostry. Po przeprowadzeniu jednego pomiaru system potrafi obliczyć optymalne ustawienie soczewek obiektywu – znika konieczność testowania różnych konfiguracji, która występuje w systemie opartym na detekcji kontrastu. Dzięki temu autofocus z detekcją fazy jest o wiele szybszy, można wykorzystać go do śledzenia poruszających się obiektów. Detekcja fazy wymaga przeprowadzenia skomplikowanych obliczeń, do których niezbędny jest procesor o dużej mocy – z tego powodu jest to rozwiązanie droższe.  

Autofocus z detekcją fazy jest zdecydowanie szybszy niż system z detekcją kontrastu – może być jednak mniej dokładny. Z tego powodu w aparatach stosuje się autofocus hybrydowy, który łączy obydwie metody. Pierwsze, szybkie ustawienie ostrości bazuje na detekcji fazy, a do doprecyzowania wykorzystywana jest detekcja kontrastu.

Autofocus w aparacie – tryb pracy

Autofocus może działać w różnych trybach. Najczęściej spotykana w aparatach jest pojedynczy. Umożliwia zablokowanie ostrości na konkretnym, nieruchomym obiekcie – najczęściej następuje to w wyniku naciśnięcia przycisku migawki do połowy. Umożliwia to zmienienie kompozycji i utrzymanie ostrości w wybranym punkcie. Tryb pojedynczy sprawdza się podczas fotografowania krajobrazów, zabytków i statycznych, pozowanych scen. Bardziej zaawansowane aparaty wyposażone są także w tryb ciągły (AF-C). Umożliwia wskazanie obiektu, który ma być śledzony przez aparat. Gdy obiekt zmieni położenie, system będzie na bieżąco korygował położenie soczewek, tak by nie stracić ostrości. Taka funkcja jest niezwykle przydatna podczas fotografowania szybko poruszających się postaci, zwierząt i pojazdów. Wykorzystanie sztucznej inteligencji umożliwia śledzenie twarzy, a nawet ludzkiego oka. Taki zaawansowane rozwiązanie oferują najnowsze aparaty z Sony Alpha – modele z tej serii znajdziesz w sklepie scentre.pl.

Sony Alpha 7 III

Sony Alpha 7 III to pełnoklatkowy aparat z wymienną optyką. Przetwornik obrazu CMOS Exmor R (35 mm, rozdzielczość: 24,2 MP) współpracuje z zaawansowanym procesorem obrazu BIONZ X – takie połączenie zapewnia błyskawiczne odczytywanie i przetwarzanie danych. Udoskonalony został także autofocus – dzięki wykorzystaniu 693 punktów AF z detekcją fazy oraz 425 punktów AF z detekcją kontrastu możliwie jest bardzo szerokie pokrycie kadru. Aparat wyposażony jest w ekran LCD, który umożliwia dotykowe nastawienie ostrości na danym punkcie.

Tryb śledzenia przewiduje ruchy obiektów i umożliwia utrzymanie ostrości nawet na bardzo szybko poruszających się obiektach. Doskonale sprawdza się podczas fotografowania wydarzeń sportowych czy dzikich zwierząt. Funkcja Eye AF umożliwia ustawienie autofocusa na ludzkim oku – nawet jeżeli fotografowana postać nie patrzy w aparat, a jej twarz jest częściowo zakryta.

Autofocus może być aktywny także w czasie wykonywania zdjęć seryjnych z prędkością do 10 kl./s. Użytkownik ma do dyspozycji pięciostopniową regulację czułości autofocusa. System AF może być także aktywny podczas rejestrowania wideo.

Sony Alpha 7 III

Sony Alpha 7R IV

Pełnoklatkowy aparat Sony Alpha 7R IV wyposażony jest przetwornik Exmor R CMOS (61,0 MP) oraz procesor BIONZ X – umożliwia to osiągnięcie wysokiej rozdzielczości zdjęć przy minimalnym poziomie szumów. Bardzo duża liczba punktów AF z wykrywaniem fazy (aż 567) zapewnia szerokie pokrycie obrazu (ok. 99,7% wysokości i 74,0% szerokości), z kolei autofokus z wykrywaniem kontrastu umożliwia precyzyjną regulację ostrości. Pracując w hybrydowym systemie Fast Hybrid AF, aparat doskonale radzi sobie z ustawianiem ostrości nawet w niesprzyjających warunkach oświetleniowych.

Zaawansowany tryb śledzenia wykorzystuje sztuczną inteligencję i umożliwia utrzymanie ostrości na obiektach, które wykonują trudne do przewidzenia ruchy. Funkcja Real-time Eye AF umożliwia śledzenia ludzkiego oka, a także – dzięki udoskonalonemu algorytmowi – oka zwierzęcia.

Sony Alpha 7R IV